An toàn sinh học trong chăn nuôi trang trại trâu, bò
Trong giai đoạn hiện nay chăn nuôi an toàn sinh học là hướng đi bền vững cho ngành chăn nuôi và đó cũng là định hướng phát triển chăn nuôi của ngành nông nghiệp. An toàn sinh học là việc thực hiện các biện pháp tổng hợp nhằm làm hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm và phát tán mầm bệnh cho vật nuôi. Chi cục Chăn nuôi và Thú y hướng dẫn các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi trang trại cho đàn trâu, bò như sau:
I. Nguyên tắc
1. Cách ly: Để ngăn chặn, phòng ngừa các tác nhân gây bệnh (mầm bệnh) từ bên ngoài xâm nhập vào cơ sở chăn nuôi trâu, bò hoặc từ cơ sở chăn nuôi trâu, bò (nếu có) ra môi trường bên ngoài.
2. Làm sạch: Vệ sinh thường xuyên nhằm loại bỏ bụi bẩn và các tác nhân chứa mầm bệnh trong khu vực chăn nuôi: bám trên bề mặt các dụng cụ, thiết bị, sàn, tường, trần nhà, xung quanh chuồng, bãi chăn... Việc vệ sinh làm sạch đúng cách sẽ có khả năng loại bỏ hầu hết các tác nhân gây bệnh.
3. Tiêu độc, khử trùng: Nhằm tiêu diệt các tác nhân gây bệnh còn lại sau khi đã tiến hành vệ sinh làm sạch. Việc khử trùng chỉ đạt được hiệu quả sau khi đã làm vệ sinh tốt và đảm bảo sự phù hợp của chất khử trùng, tỷ lệ pha, sử dụng đúng cách. Thời gian tiếp xúc có hiệu quả của chất khử trùng với bề mặt cần khử trùng tối thiểu 10 phút.
II. Chăn nuôi trang trại
1. Yêu cầu về chuồng trại
Đi theo trình tự từ sạch đến bẩn từ nái đẻ đến nuôi thịt và xuất bán. Chuồng nuôi nên xây dựng ở địa điểm cao ráo, dễ thoát nước, dễ làm vệ sinh và đảm bảo luôn khô ráo, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông; Chuồng nuôi phải bố trí phù hợp với từng lứa tuổi và mục đích sản xuất. Nền chuồng bằng bê tông (có thể lót nhựa hoặc cao su...) và phải đảm bảo không trơn trượt, phải có rãnh thoát nước , có độ dốc từ 3-5% đối với chuồng nền. Vách chuồng phải nhẵn, không có góc sắc, đảm bảo trâu, bò không bị trầy xước khi cọ sát vào vách chuồng; Khoảng cách giữa các khu chuồng nuôi cách nhau ít nhất là 10m; Diện tích chuồng nuôi và mật độ nuôi phù hợp với từng lứa tuổi của trâu, bò và mục đích sản xuất.
- Vị trí , địa điểm: Vị trí xây dựng trang trại phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, vùng, chiến lược phát triển chăn nuôi; đáp ứng yêu cầu về mật độ chăn nuôi quy định của UBND tỉnh;
- Khoảng cách: Khoảng cách an toàn từ khu vực chăn nuôi trang trại đến đối tượng chịu ảnh hưởng của hoạt động chăn nuôi và từ nguồn gây ô nhiễm đến khu vực chăn nuôi trang trại. Để tránh lây nhiễm qua không khí và vận chuyển đảm bảo đúng quy định Luật chăn nuôi
- Các khu vực phụ trợ phải đảm bảo đúng quy định
2. Yêu cầu về con giống: Con giống phải có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng con giống phải đảm bảo, khi mới nhập bò về phải nuôi cách ly để theo dõi, kiểm tra, bấm số tai, có sổ sách ghi chép đầy đủ thông tin. Khi sử dụng tinh đông lạnh phải đảm bảo tinh có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được khai thác từ những đực giống tốt, đạt tiêu chuẩn giống, có đầy đủ lý lịch và các hồ sơ quản lý giống theo đúng quy định.
3. Vệ sinh thú y: Kiểm soát các tác nhân gây ô nhiễm khu vực nuôi như hệ thống thoát nước, chuồng trại, mật độ nuôi, hệ thống thông gió. Thường xuyên thay thuốc sát trùng của hố khử trùng. Định kỳ phun thuốc sát trùng xung quanh các dãy chuồng và khu chăn nuôi, ít nhất 2 tuần một lần. Hàng ngày, người chăn nuôi tắm, chải lông cho trâu, bò nhất là ngày nắng nóng. Người chăn nuôi và khách thăm quan khi đi từ ngoài vào trại chăn nuôi phải thực hiện các biện pháp khử trùng tiêu độc bằng xà phòng hoặc thuốc sát trùng. Sát trùng nơi chứa chất thải bằng dung dịch có tính sát trùng mạnh hoặc rắc vôi bột.
4. Yêu cầu về chăn sóc nuôi dưỡng: Khi xuất nhập nguyên liệu và thức ăn phải ghi chép đầy đủ các thông tin về số lượng, tên hàng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, đánh giá cảm quan, mùi vị… Khi đưa vào kho bảo quản, phải đặt đúng vị trí hoặc đúng với bồn chứa đã được đánh dấu. Chú ý đảm bảo nguyên tắc vào trước ra trước, vào sau ra sau. Nguyên liệu dự trữ phải đạt yêu cầu về độ ẩm và để trong kho có đủ các tiêu chuẩn về diện tích, độ thông thoáng, nhiệt độ và ngăn ngừa sự phá hoại của sâu mọt, nấm mốc, côn trùng. Khi trộn thức ăn phải vệ sinh sạch sẽ để tránh tạp nhiễm từ mẻ trộn này sang mẻ khác, đặc biệt là mẻ trộn có thuốc và không thuốc. Nên trộn mẻ không chứa thuốc trước, mẻ chứa thuốc sau. Ghi vào sổ nhật ký sản xuất và lưu trữ hồ sơ tất cả các khâu, phần trộn, trình tự trộn và người phụ trách trộn. Thức ăn thô xanh cho bò sữa không lẫn chất bẩn, các mẫu kim loại, không nhiễm độc thuốc bảo vệ thực vật, không quá mốc,… phân hữu cơ bón trên đồng cỏ phải được xử lý trước khi bón. Nước uống: Nguồn nước phải sạch, thường xuyên kiểm tra chất lượng nước để tránh nhiễm độc, nhiễm bẩn. Hệ thống cấp nước, chứa nước không bị hở, không bị rò rỉ, không bị ô nhiễm do bụi bặm, chất bẩn…. Nước vệ sinh: Có thể sử dụng nước máy, nước giếng khoan, không được sử dụng nước ao bị nhiễm khuẩn hoặc nước thải
5.Xử lý chất thải
- Chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ trong chăn nuôi nông hộ được xử lý bằng một hoặc một nhóm các biện pháp sau: ủ compost, công nghệ khí sinh học (biogas), chế phẩm sinh học, đệm lót sinh học hoặc các giải pháp khác để sử dụng cho cây trồng;
- Việc vận chuyển chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ chưa được xử lý ra khỏi cơ sở chăn nuôi thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Các chất thải lỏng phải được dẫn trực tiếp từ các chuồng nuôi đến khu xử lý bằng đường thoát riêng. Nước thải chăn nuôi trong chăn nuôi nông hộ được xử lý bằng một hoặc một nhóm các biện pháp sau: công nghệ khí sinh học, ao sinh học, chế phẩm sinh học hoặc các biện pháp khác được sử dụng cho cây trồng phải đảm bảo hạn chế phát sinh mùi và không để chảy tràn ra môi trường xung quanh;
- Khuyến khích sử dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón, tưới cho cây trồng sau khi đã xử lý;
- Vật nuôi chết vì dịch bệnh và chất thải nguy hại khác phải được xử lý theo quy định của pháp luật về thú y, bảo vệ môi trường.
Phòng QLG & KTCN
1. Cách ly: Để ngăn chặn, phòng ngừa các tác nhân gây bệnh (mầm bệnh) từ bên ngoài xâm nhập vào cơ sở chăn nuôi trâu, bò hoặc từ cơ sở chăn nuôi trâu, bò (nếu có) ra môi trường bên ngoài.
2. Làm sạch: Vệ sinh thường xuyên nhằm loại bỏ bụi bẩn và các tác nhân chứa mầm bệnh trong khu vực chăn nuôi: bám trên bề mặt các dụng cụ, thiết bị, sàn, tường, trần nhà, xung quanh chuồng, bãi chăn... Việc vệ sinh làm sạch đúng cách sẽ có khả năng loại bỏ hầu hết các tác nhân gây bệnh.
3. Tiêu độc, khử trùng: Nhằm tiêu diệt các tác nhân gây bệnh còn lại sau khi đã tiến hành vệ sinh làm sạch. Việc khử trùng chỉ đạt được hiệu quả sau khi đã làm vệ sinh tốt và đảm bảo sự phù hợp của chất khử trùng, tỷ lệ pha, sử dụng đúng cách. Thời gian tiếp xúc có hiệu quả của chất khử trùng với bề mặt cần khử trùng tối thiểu 10 phút.
II. Chăn nuôi trang trại
1. Yêu cầu về chuồng trại
Đi theo trình tự từ sạch đến bẩn từ nái đẻ đến nuôi thịt và xuất bán. Chuồng nuôi nên xây dựng ở địa điểm cao ráo, dễ thoát nước, dễ làm vệ sinh và đảm bảo luôn khô ráo, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông; Chuồng nuôi phải bố trí phù hợp với từng lứa tuổi và mục đích sản xuất. Nền chuồng bằng bê tông (có thể lót nhựa hoặc cao su...) và phải đảm bảo không trơn trượt, phải có rãnh thoát nước , có độ dốc từ 3-5% đối với chuồng nền. Vách chuồng phải nhẵn, không có góc sắc, đảm bảo trâu, bò không bị trầy xước khi cọ sát vào vách chuồng; Khoảng cách giữa các khu chuồng nuôi cách nhau ít nhất là 10m; Diện tích chuồng nuôi và mật độ nuôi phù hợp với từng lứa tuổi của trâu, bò và mục đích sản xuất.
- Vị trí , địa điểm: Vị trí xây dựng trang trại phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, vùng, chiến lược phát triển chăn nuôi; đáp ứng yêu cầu về mật độ chăn nuôi quy định của UBND tỉnh;
- Khoảng cách: Khoảng cách an toàn từ khu vực chăn nuôi trang trại đến đối tượng chịu ảnh hưởng của hoạt động chăn nuôi và từ nguồn gây ô nhiễm đến khu vực chăn nuôi trang trại. Để tránh lây nhiễm qua không khí và vận chuyển đảm bảo đúng quy định Luật chăn nuôi
- Các khu vực phụ trợ phải đảm bảo đúng quy định
2. Yêu cầu về con giống: Con giống phải có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng con giống phải đảm bảo, khi mới nhập bò về phải nuôi cách ly để theo dõi, kiểm tra, bấm số tai, có sổ sách ghi chép đầy đủ thông tin. Khi sử dụng tinh đông lạnh phải đảm bảo tinh có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được khai thác từ những đực giống tốt, đạt tiêu chuẩn giống, có đầy đủ lý lịch và các hồ sơ quản lý giống theo đúng quy định.
3. Vệ sinh thú y: Kiểm soát các tác nhân gây ô nhiễm khu vực nuôi như hệ thống thoát nước, chuồng trại, mật độ nuôi, hệ thống thông gió. Thường xuyên thay thuốc sát trùng của hố khử trùng. Định kỳ phun thuốc sát trùng xung quanh các dãy chuồng và khu chăn nuôi, ít nhất 2 tuần một lần. Hàng ngày, người chăn nuôi tắm, chải lông cho trâu, bò nhất là ngày nắng nóng. Người chăn nuôi và khách thăm quan khi đi từ ngoài vào trại chăn nuôi phải thực hiện các biện pháp khử trùng tiêu độc bằng xà phòng hoặc thuốc sát trùng. Sát trùng nơi chứa chất thải bằng dung dịch có tính sát trùng mạnh hoặc rắc vôi bột.
4. Yêu cầu về chăn sóc nuôi dưỡng: Khi xuất nhập nguyên liệu và thức ăn phải ghi chép đầy đủ các thông tin về số lượng, tên hàng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, đánh giá cảm quan, mùi vị… Khi đưa vào kho bảo quản, phải đặt đúng vị trí hoặc đúng với bồn chứa đã được đánh dấu. Chú ý đảm bảo nguyên tắc vào trước ra trước, vào sau ra sau. Nguyên liệu dự trữ phải đạt yêu cầu về độ ẩm và để trong kho có đủ các tiêu chuẩn về diện tích, độ thông thoáng, nhiệt độ và ngăn ngừa sự phá hoại của sâu mọt, nấm mốc, côn trùng. Khi trộn thức ăn phải vệ sinh sạch sẽ để tránh tạp nhiễm từ mẻ trộn này sang mẻ khác, đặc biệt là mẻ trộn có thuốc và không thuốc. Nên trộn mẻ không chứa thuốc trước, mẻ chứa thuốc sau. Ghi vào sổ nhật ký sản xuất và lưu trữ hồ sơ tất cả các khâu, phần trộn, trình tự trộn và người phụ trách trộn. Thức ăn thô xanh cho bò sữa không lẫn chất bẩn, các mẫu kim loại, không nhiễm độc thuốc bảo vệ thực vật, không quá mốc,… phân hữu cơ bón trên đồng cỏ phải được xử lý trước khi bón. Nước uống: Nguồn nước phải sạch, thường xuyên kiểm tra chất lượng nước để tránh nhiễm độc, nhiễm bẩn. Hệ thống cấp nước, chứa nước không bị hở, không bị rò rỉ, không bị ô nhiễm do bụi bặm, chất bẩn…. Nước vệ sinh: Có thể sử dụng nước máy, nước giếng khoan, không được sử dụng nước ao bị nhiễm khuẩn hoặc nước thải
5.Xử lý chất thải
- Chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ trong chăn nuôi nông hộ được xử lý bằng một hoặc một nhóm các biện pháp sau: ủ compost, công nghệ khí sinh học (biogas), chế phẩm sinh học, đệm lót sinh học hoặc các giải pháp khác để sử dụng cho cây trồng;
- Việc vận chuyển chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ chưa được xử lý ra khỏi cơ sở chăn nuôi thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Các chất thải lỏng phải được dẫn trực tiếp từ các chuồng nuôi đến khu xử lý bằng đường thoát riêng. Nước thải chăn nuôi trong chăn nuôi nông hộ được xử lý bằng một hoặc một nhóm các biện pháp sau: công nghệ khí sinh học, ao sinh học, chế phẩm sinh học hoặc các biện pháp khác được sử dụng cho cây trồng phải đảm bảo hạn chế phát sinh mùi và không để chảy tràn ra môi trường xung quanh;
- Khuyến khích sử dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón, tưới cho cây trồng sau khi đã xử lý;
- Vật nuôi chết vì dịch bệnh và chất thải nguy hại khác phải được xử lý theo quy định của pháp luật về thú y, bảo vệ môi trường.
Phòng QLG & KTCN
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập7
- Hôm nay8,157
- Tháng hiện tại81,908
- Tổng lượt truy cập721,334
Chi cục chăn nuôi và thú y Nghệ An
Số 55, Nguyễn Sinh Sắc, phường Cửa Nam, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An